BEZLER
Vücutta birçok önemli bez vardır. Bunlar ürettikleri kimyasal maddeleri vücudun içine salgılar. Bezleri iki ana türe ayırabiliriz: "Dış salgı bezleri", "İç salgı bezleri". Dış salgı bez­leri salgılarını yerel faaliyetlerde kullanılmak üzere bir kanala boşaltırlar. Bu kanal organı belli bir yere ya da dışarıya bağlamaya yarar. Ter bezleri, tükürük bezleri, karaciğer ve pank­reas bu türe girer, iç salgı bezleri ise salgılarını doğrudan doğruya kana boşaltırlar. Böylece salgıları vücudun uzak yerlerine kadar ulaşarak oraları da etkiler. Hipofiz bezi, böbrek üstü bez­leri, tiroit ve paratiroit bezleri bu türe girer. Pankreasta irem dış, hem iç salgı bezleri vardır.
iç salgı bezlerinin salgılarına "hormon" denir. Hormonlar kimyasal habercilerdir; vücu­dun uzak kesimlerini de harekete getirmek için kanla bütün vücuda taşınırlar.
Beynin alt kesiminde asılı duran "hipo­fiz" bezine "ana bez" denir. Hipofizin ağırlığı ancak beş gramdır; öyleyken bütün vücut üze­rinde büyük bir etkisi vardır. Hipofizin salgıla­dığı hormonlar büyümeyi ve metabolizmayı; böbrekler aracılığıyla su ve tuz kaybını; tiroit ve böbrek üstü bezini ve kan damarlarının çeperierindeki yumuşak kasları etkiler.
'Tiroit" bezi boyunda, soluk borusunun ön kesiminde, H biçimi bir bezdir. Salgısına "tiroksin" denir. Bu hormon, vücuttaki kimya­sal katalizörleri (yani enzimleri) harekete geti­rerek, hücreler içindeki kimyasal reaksiyonu hızlandırır.
"Paratiroit" bezi, tiroit loplarına bitişik­tir. Görevi vücuttaki kalsiyumun kullanılışını ayarlamak, sinirlerle kasların düzgün çalışmasını sağlamaktır.
"Pankreas" bezi midenin altındadır. Sindi­rim özsulanndan başka, "insülin" denen hor­monu salgılar, insülinin görevi kandaki şeker oranını ayarlamak ve karaciğerin saldığı glikoz miktarını denetlemektir.
"Böbreküstü" bezleri (adrenal) böbreklerin üst kesiminde gevşekçe durur. Salgılarına "adre­nalin" denir. Adrenalinin görevi yürek atışını hızlandırmak ve örneğin korkmuş-4>ir insanı harekete hazırlamaktır. Kasları gerer, sindirim sistemindeki kanı çekerek midemizde çekilme­ler duymamıza yol açar.
Erkek ve kadın vücudunda ayrıca üreme için gerekli bezler vardır. Kadın üreme organ­ları badem biçimi yumurtalıklardan meydana gelmiştir. Bu yumurtalıklar düzenli aralıklarla döllenmemiş yumurtalar (yumurtacık) yapar. Yumurtalıklar vücudun belden aşağı kesimin­deki bir boşluğun içine yerleşmiştir. Kalça (leğen) kemiği bunları korur. Erkek üreme or­ganlarına "testis" (erbezi) denir. Testislerde mil­yonlarca sperma meydana gelir, üreme organ­ları yumurta ve sperma yaptıkları gibi, "büyü­me" işlemini denetleyen hormonlar da salgılar.